De pijlers van de zoutdam worden maar liefst 27,5 m hoog, 8 m breed én bijna 3000 ton zwaar. Ze zijn één van de belangrijkste onderdelen van de zoutdam. Sinds het begin van 2023 zijn we gestart met de bouw. Sipke Schadenberg, realisatieleider bij Van Hattum en Blankevoort, vertelt hoe dit in zijn werk gaat, hoe ze de pijlers precies opbouwen en hoe ze uiteindelijk in het water geplaatst worden.
Het Arosa Sun-terrein bij het sluizencomplex IJmuiden is de plek waar het allemaal gebeurt. Hier is het team van Van Hattum en Blankevoort (VHB) in opdracht van Rijkswaterstaat, druk bezig met de bouw van de pijlers van de zoutdam. Sipke Schadenberg is als realisatieleider betrokken bij het werk. Hij is verantwoordelijk voor de ‘SO-constructie vast’.
'Dit is eigenlijk de hele betonconstructie, zoals de pijlers en de betonnen wanden die hiertussen komen. Ik stuur als realisatieleider vooral de werkvoorbereiding aan’, legt hij uit.
Om een beter beeld te krijgen van hoe groot de constructie is, vertelt Schadenberg meer over de afmetingen.
‘We zijn nu bezig met de bouw van de wanden van de pijlers. Die zijn een halve meter dik en bestaan uit beton en wapening. De pijlers worden 27,5 m hoog en wegen uiteindelijk een kleine 3000 ton.’ Daarom hebben de pijlers een goede basis nodig. Dit noemt Schadenberg ook wel de ‘vloer’ van de pijler. De vloer is 22 m lang, 8 m breed en 1,5 m dik.
Ook hebben de pijlers een bijzondere vorm. Schadenberg: ‘Ze hebben een ovale voorkant. Deze ovale voorkant komt aan de oostzijde, de kanaalzijde van het Binnenspuikanaal. De ovale voorkant zorgt ervoor dat het water makkelijker langs de pijlers stroomt naar het Spui- en Gemaalcomplex.’
De 2 pijlers bouwt VHB op een speciale voorbouwlocatie op het Arosa Sun-terrein. Schadenberg licht toe waarom: ‘We kozen voor een voorbouwlocatie. Het is namelijk onmogelijk om de pijlers op een diepte van ongeveer 26 m beneden NAP in het Binnenspuikanaal op te bouwen.'
'We zouden een heel ingewikkelde bouwkuip moeten maken om op zo’n grote diepte aan de slag te kunnen. Dit zou niet haalbaar en verantwoord zijn op het gebied van veiligheid. Het Arosa Sun-terrein was al onderdeel van het project. Hierdoor konden we makkelijk binnen de projectgrenzen een voorbouwlocatie organiseren.’
De pijlers bouwt VHB in verschillende lagen op.
Schadenberg vertelt hoe zij te werk gaan: ‘Eerst hebben we beton gestort voor de vloer van de pijler. Daarna maken we de wanden. Hiervoor plaatsen we bekisting die bestaat uit dichte panelen. Hiertussen komt een net van gevlochten staven wapening. Hieromheen wordt het beton gestort. De bekisting houdt het beton en de wapening op zijn plaats en bepaalt de vorm tijdens het storten en uitharden van beton.’
VHB stort het beton voor de wanden in 8 slagen van telkens 3,25 m hoogte. Schadenberg: ‘Zo ‘klimmen’ we langzaam naar boven tot 27,5 m hoog. We zijn nu, midden april, op een hoogte van ruim 9 m. Helemaal boven in de pijler maken we nog een technische ruimte. Hier plaatsen we onder andere de elektrische en werktuigbouwkundige installatie voor de beweegbare deur die in de zoutdam komt.’
Nadat de pijlers zijn opgebouwd, plaatst VHB ze in het Binnenspuikanaal. Hiervoor brengt VHB eerst hijsframes aan op de pijlers. Schadenberg: ‘Via de hijsframes pakken we de pijler op met een kraanschip. Hiervoor gebruiken we kraanschip Gulliver, de grootste drijvende bok met een hijsvermogen van 4000 ton.’
De pijlers kunnen niet zomaar in het (zee)water worden geplaatst.
‘Hiervoor brengen we eerst 2 bouwkuipen aan in het Binnenspuikanaal. Binnen de bouwkuipen plaatsen we stalen palen met stelvijzels erin. Met stelvijzels kan je voorwerpen of constructies omhoog brengen. We laten de pijlers langzaam zakken op de palen en stellen ze met de vijzels op de juiste hoogte. Deze palen zijn dus eigenlijk de tijdelijke poten van de pijler’, legt Schadenberg uit.
De pijlers zijn dan nog hol vanbinnen. Zo zijn ze niet te zwaar om op te tillen. Later vult VHB de pijlers met zand.
Schadenberg vertelt dat de bouw van de pijlers soms best een puzzel is: 'Een grote uitdaging is de ‘slanke’ wand van de pijlers. Omdat we de pijlers nog moeten optillen, is de wand maar een halve meter dik. Tijdens de bouw is daardoor minder ruimte voor het plaatsen van de wapening en andere onderdelen. Het is dan ingewikkeld om dat precies uit te denken en in de praktijk voor elkaar te krijgen.’
Gelukkig doet hij dit samen met een goed team: ‘Als realisatieleider ben ik trots op het hele team. Alles verloopt tot nu toe goed,' sluit Sipke Schadenberg af.
Bron: Rijkswaterstaat
